Ngành GD-ĐT với hoạt động vì sự tiến bộ của phụ nữ: Thực hiện tốt chương trình hành động vì sự tiến bộ phụ nữ của ngành, tiếp tục xây dựng đội ngũ nữ nhà giáo vững mạnh

Nữ giáo viên chiếm khoảng trên 70% giáo viên trực tiếp đứng lớp Ảnh: Bắc Việt

Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Chiến lược Quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ đến năm 2010, Nghị quyết Đại hội Phụ nữ lần thứ IX, X và chương trình hành động “Vì sự phát triển phụ nữ ngành giáo dục” giai đoạn 2006-2010

1. Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Chiến lược Quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ đến năm 2010, Nghị quyết Đại hội Phụ nữ lần thứ IX, X và chương trình hành động “Vì sự phát triển phụ nữ ngành giáo dục” giai đoạn 2006-2010, trong thời gian qua, phụ nữ ngành giáo dục đã phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết, sáng tạo, đẩy mạnh các hoạt động của mình, nên đã thu được những thành tựu quan trọng, quyền bình đẳng và sự tiến bộ của nữ giáo viên và nữ học sinh, sinh viên tiếp tục được thực hiện tốt trong ngành. Đến năm học 2007-2008, trong hệ thống giáo dục quốc dân nữ giáo viên có 756.591 người, chiếm khoảng 71,2% số giáo viên trực tiếp đứng lớp. Ở cấp học mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, nữ giáo viên là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ giáo dục cho học sinh hằng ngày.

Nữ giáo viên nước ta thực sự bình đẳng và được hưởng mọi chế độ của nhà giáo; có phẩm chất chính trị tốt, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; yêu nghề, yêu ngành, bám trường, bám lớp khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ. Số đảng viên nữ chiếm tỷ lệ tương đối cao trong tổng số đảng viên của ngành. Ở phổ thông, tỷ lệ đảng viên nữ là cán bộ, giáo viên chiếm trên 60%. Nhiều nữ giáo viên đã dành cả tuổi thanh xuân vì sự nghiệp giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đem tri thức văn hoá và khoa học đến cho các em học sinh.

Trình độ chuyên môn của phụ nữ ngành Giáo dục tiến bộ rõ rệt. Tỷ lệ nữ giáo viên đạt trình độ chuyên môn chuẩn và trên chuẩn theo qui định của Luật Giáo dục ngày càng cao. Đến năm học 2007-2008, ở giáo dục mầm non, tỷ lệ nữ giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn là 91,1%; ở cấp tiểu học 98,2%; trung học cơ sở 97,8%; trung học phổ thông là 98,2%. Ở các trường đại học, cao đẳng, số nữ giảng viên có trình độ sau đại học đều tăng.

Nhiều nữ giáo viên có phẩm chất chính trị tốt, trình độ chuyên môn vững vàng được Đảng và Nhà nước giao đảm nhận công tác lãnh đạo, quản lý ở các cấp trong và ngoài ngành. Hiện nay, trong ngành Giáo dục nữ cán bộ đảm nhận chức vụ vụ trưởng, phó vụ trưởng; giám đốc và phó giám đốc sở Giáo dục - Đào tạo ngày càng được nâng lên. Ở khối phổ thông, nữ hiệu trưởng và phó hiệu trưởng chiếm khoảng 45% cán bộ quản lý ở các nhà trường. Ở các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, nhiều chị đảm nhận chức vụ hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, trưởng phó phòng, ban, khoa. Nhiều chị là chủ tịch và phó chủ tịch công đoàn giáo dục các cấp.

Nữ cán bộ, giáo viên và công nhân viên trong ngành luôn gương mẫu thực hiện phong trào thi đua yêu nước “Dạy tốt – học tốt”; phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; Phong trào “Giỏi việc trường - Đảm việc nhà”; phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo xây dựng gia đình hạnh phúc và các cuộc vận động lớn của ngành, như: Cuộc vận động “Xây dựng gia đình nhà giáo văn hóa”; “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”; “Hỗ trợ giáo dục miền núi, vùng sâu, vùng xa”, “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” v.v. Nhiều tập thể và cá nhân nữ cán bộ, giáo viên đã được Đảng, Nhà nước, các ngành, các đoàn thể chính trị – xã hội khen thưởng với các hình thức khác nhau. Trong đó đã có 11 nữ nhà giáo được phong tặng danh hiệu “Nhà giáo Nhân dân” và 1011 nữ nhà giáo được phong tặng danh hiệu “Nhà giáo ưu tú”. Đó là những bông hoa tiêu biểu của đội ngũ nữ nhà giáo Việt Nam. Hàng năm, trong ngành có khoảng 85% chị em đạt danh hiệu “Giỏi việc trường - Đảm việc nhà” các cấp và 95% gia đình chị em giáo viên đạt danh hiệu gia đình nhà giáo văn hoá, nuôi dạy con ngoan, học giỏi, trong đó có nhiều cháu đạt học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia và đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc tế.

Nữ học sinh, sinh viên nước ta ở các cấp học cũng thực sự bình đẳng với các em học sinh, sinh viên nam về quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong quá trình học tập và rèn luyện. Tỷ lệ học sinh nữ ở tiểu học và trung học cơ sở là 47,4%; ở trung học phổ thông là 51,7%; ở trung học chuyên nghiệp là 55,6% và ở bậc đại học, cao đẳng là 54,3%. Nữ học sinh, sinh viên nước ta nhìn chung chăm chỉ học tập và rèn luyện tốt trên tất cả các mặt, nhiều cháu học giỏi, đoạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi ở cấp huyện, tỉnh, quốc gia và quốc tế.

Tuy nhiên, bên cạnh thành tích đạt được, nhìn chung đội ngũ nữ nhà giáo còn có những yếu kém và bất cập. Nhiều nữ nhà giáo năng lực chuyên môn, trình độ tin học, ngoại ngữ, phương pháp giảng dạy còn yếu. Số nữ giáo viên có trình độ chuyên môn cao và nghiệp vụ giỏi chưa nhiều. Số cán bộ nữ chủ chốt ở các trường đại học, cao đẳng, ở các Sở Giáo dục - đào tạo và ở Bộ Giáo dục - đào tạo còn chiếm tỷ lệ thấp. Đó chính là những thách thức không nhỏ đến quyền bình đẳng và sự tiến bộ của phụ nữ ngành Giáo dục trong thời kỳ hội nhập. Vì vậy, tiếp tục thực hiện tốt chương trình hành động “Vì sự tiến bộ phụ nữ ngành Giáo dục”, xây dựng đội ngũ nữ nhà giáo vững mạnh là một nhiệm vụ cấp thiết của ngành và của chính bản thân đội ngũ nữ nhà giáo hiện nay.

2. Trong thời gian tới, để xây dựng đội ngũ nữ nhà giáo vững mạnh, các đơn vị giáo dục, trường học và mỗi cá nhân trong ngành, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau đây:

Một là, tăng cường làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để các đơn vị giáo dục, trường học và mọi người trong ngành nhận thức đúng vai trò, vị trí của đội ngũ nữ giáo viên và luôn phấn đấu vì sự tiến bộ phụ nữ ngành Giáo dục. Trọng tâm là tiếp tục tổ chức quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội X (năm 2006) của Đảng và Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị “về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Công tác giáo dục, tuyên truyền nhằm góp phần khơi dậy và phát huy cao độ tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, lòng tự tôn dân tộc của đội ngũ nhà giáo nói chung, nữ nhà giáo nói riêng biết tận dụng các thời cơ, vượt qua thách thức, khó khăn trong quá trình giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực cho quá trình đổi mới đất nước, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai là, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước và các cuộc vận động lớn của ngành trong đội ngũ nữ nhà giáo, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của ngành. Sự hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế đã và đang yêu cầu chúng ta cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ giáo dục - đào tạo, trong đó có một nhiệm vụ rất quan trọng là “đào tạo và đào tạo lại đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và có chất lượng cao”; từ đó đào tạo nên nguồn nhân lực có phẩm chất và trình độ cao đáp ứng yêu cầu hội nhập. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước và các cuộc vận động tạo động lực đào tạo, đào tạo lại đội ngũ nữ nhà giáo, góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục - đào tạo, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của ngành.

Ba là, tổ chức thực hiện thắng lợi chương trình hành động “Vì sự tiến bộ phụ nữ của ngành Giáo dục” từ nay đến năm 2015. Phụ nữ ngành Giáo dục tập trung thực hiện các lĩnh vực lao động, việc làm; giáo dục - đào tạo; cải thiện và nâng cao sức khoẻ; nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của phụ nữ và trẻ em trong ngành; đồng thời tăng cường năng lực hoạt động vì sự tiến bộ của phụ nữ. Trong đó, trọng tâm là phấn đấu đạt các chuẩn mực của người phụ nữ ngành giáo dục trong thời kỳ hội nhập: “Yêu nước; có trình độ chuyên môn vững vàng, năng động, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; có sức khoẻ; có lối sống văn hoá và tấm lòng nhân hậu; quan tâm đến lợi ích xã hội và cộng đồng”.

Bốn là, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nữ nhà giáo có trình độ chuyên môn đạt chuẩn đào tạo. Xây dựng đội ngũ nữ giáo viên vững mạnh là vấn đề quan trọng có ý nghĩa chiến lược của ngành. Cấp uỷ Đảng và lãnh đạo các cấp trong ngành cần tăng cường lãnh đạo công tác này, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chi tiết, cụ thể và có lộ trình hợp lý, trong đó chú ý ưu tiên những chị em vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Năm là, phát huy nội lực của chính chị em trong ngành để xây dựng đội ngũ nữ giáo viên ngày càng vững mạnh. Sự tự thân vận động, sự quyết tâm, chủ động sắp xếp công việc của tập thể và cá nhân, khắc phục khó khăn, nỗ lực học tập và công tác tốt là điều quyết định để xây dựng đội ngũ nữ nhà giáo vững mạnh. Quan tâm, giúp đỡ những nữ giáo viên có hoàn cảnh khó khăn, ổn định cuộc sống, phấn đấu vươn lên trong học tập và công tác hàng ngày.

TS. Nguyễn Vinh Hiển

(Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Trưởng ban vì sự tiến bộ phụ nữ ngành Giáo dục)