Bí quyết làm tốt phần Đọc hiểu trong đề thi tham khảo thi tốt nghiệp THPT 2025

hầy giáo Vũ Khắc Ngọc, Giáo viên Hệ thống Giáo dục HOCMAI chia sẻ. Ảnh: NVCC.

Theo thầy giáo Vũ Khắc Ngọc, Giáo viên Hệ thống Giáo dục HOCMAI, đề thi mới không chỉ thay đổi về cấu trúc mà còn nâng cao yêu cầu đọc hiểu, đòi hỏi học sinh phải thực sự hiểu rõ nội dung thay vì chỉ dựa vào "mẹo mực", dấu hiệu nhận biết hay công thức.

Gia tăng mạnh yếu tố "Đọc hiểu"

Với đề thi tốt nghiệp THPT những năm trước đây, học sinh có thể dễ dàng vượt qua các bài thi chỉ bằng cách ghi nhớ mẹo làm bài hoặc nhận diện công thức, thì nay, cách làm đó đã không còn hiệu quả. Đề tham khảo thi tốt nghiệp THPT 2025 yêu cầu các em phải thực sự hiểu bản chất của vấn đề và rèn luyện kỹ năng đọc hiểu sâu.

"Đây là một sự thay đổi cần thiết để học sinh thoát khỏi lối học thụ động và chuyển sang lối học thực chất hơn", thầy giáo Vũ Khắc Ngọc, giáo viên Hệ thống giáo dục HOCMAI nhận định.

Cụ thể, trong cấu trúc đề thi tham khảo, số lượng câu hỏi đọc hiểu ở một số môn đã tăng lên đáng kể. Đơn cử, ở môn Toán, số lượng biến số và dữ liệu yêu cầu học sinh phải xâu chuỗi lại để hiểu đầy đủ nội dung.

Đặc biệt, môn Tiếng Anh có tới 80% câu hỏi dưới dạng đoạn văn chọn đáp án, điền từ còn thiếu, trả lời câu hỏi, khiến học sinh phải tập trung cao độ, khả năng đọc hiểu cao để nắm bắt nhanh chóng nội dung đoạn văn. Ngay cả môn Hóa học, chỉ riêng phần II với 3 câu cũng đã chiếm một mặt giấy A4 đầy chữ, khiến học sinh phải đọc và hiểu trước khi có thể bắt đầu giải bài.

Thầy giáo Vũ Khắc Ngọc cho rằng, cấu trúc mới này tạo ra một áp lực không nhỏ về thời gian. Với tổng cộng 50 phút cho 40 câu hỏi, các em chỉ có trung bình hơn 1 phút để hoàn thành mỗi câu. Trong khi đó, tốc độ đọc trung bình của một người chỉ vào khoảng 200 từ/phút, khiến việc hoàn thành đầy đủ và chính xác bài thi trở nên vô cùng thử thách.

Khi thời gian bó hẹp và kỹ năng đọc hiểu chưa tốt, học sinh rất dễ cảm thấy ngộp thở, đặc biệt là với các câu hỏi có yêu cầu phức tạp và cần đọc kỹ đề. Hiện nay, các môn khoa học tự nhiên như Toán, Lý, Hóa và Sinh học chứa nhiều câu hỏi thực tế, yêu cầu học sinh không chỉ ghi nhớ kiến thức mà còn phải vận dụng hiểu biết để giải quyết. Từ việc nhận định, suy luận, đến việc giải quyết bài toán thực tế, định nghĩa, các dạng câu hỏi này khiến nhiều học sinh lúng túng.

"Đọc mà không hiểu chắc chắn sẽ không làm được bài," thầy giáo Vũ Khắc Ngọc đưa ra khuyến cáo. Mặc dù yêu cầu tính toán giảm đi trong một số môn, đề thi vẫn không hề dễ dàng. Điều này cho thấy kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay đặt ra yêu cầu rất cao về kỹ năng đọc hiểu và khả năng tổng hợp thông tin của học sinh. Đề thi đã làm rõ tinh thần của chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, nhằm hướng tới một thế hệ học sinh có khả năng tư duy phân tích và giải quyết vấn đề, thay vì chỉ thuộc lòng và áp dụng máy móc.

Với sự thay đổi này, thầy giáo Vũ Khắc Ngọc cho rằng, học sinh cần tập trung vào rèn luyện khả năng đọc hiểu và nắm bắt thông tin nhanh. "Chúng ta phải nhớ rằng không chỉ có tính toán mới giúp giải quyết vấn đề. Đọc hiểu mới là yếu tố then chốt để các em chinh phục đề thi," thầy Ngọc cho biết.

Làm quen với thay đổi

Để vượt qua những thử thách này, kỹ năng đọc hiểu cần được trau dồi một cách chiến lược. Hai phương pháp nổi bật có thể giúp học sinh là “skimming” (đọc lướt) và “scanning” (đọc quét). Đây là những kỹ năng giúp các em nhanh chóng nắm bắt được nội dung chính của đoạn văn hoặc câu hỏi, tiết kiệm thời gian và tránh rơi vào bẫy của các câu hỏi khó.

Thầy giáo Vũ Khắc Ngọc nhấn mạnh rằng, ngoài việc hiểu sâu vấn đề, học sinh cần làm quen với những dạng bài đọc hiểu khó, từ đó rèn luyện phản xạ nhanh khi làm bài. “Học sinh cần thường xuyên luyện đọc nhiều tài liệu, không chỉ là sách giáo khoa mà còn là các dạng văn bản đa dạng để nâng cao tốc độ và khả năng hiểu. Có như vậy, khi gặp các đoạn văn dài trong đề thi, các em không còn cảm thấy áp lực.

Theo thầy giáo Vũ Khắc Ngọc, đề tham khảo sẽ hướng học sinh tới lối học thực chất hơn. Đối với học sinh thi tốt nghiệp THPT 2024 không chỉ là thử thách lớn mà còn là cơ hội để chứng tỏ khả năng thích ứng và rèn luyện tư duy.

“Hãy luyện đề, làm quen với các dạng câu hỏi đa dạng và khó hơn trong đề thi. Hãy tận dụng thời gian còn lại để xây dựng cho mình một thói quen học tập vững vàng, giúp các em không chỉ vượt qua kỳ thi mà còn sẵn sàng cho những thử thách lớn hơn trong tương lai” thầy Ngọc nói.

Đề thi tốt nghiệp THPT 2025 đánh dấu một sự chuyển mình đáng kể trong cách thức kiểm tra kiến thức và năng lực của học sinh. Với sự gia tăng yêu cầu về kỹ năng đọc hiểu và khả năng tư duy phân tích, học sinh sẽ phải thay đổi phương pháp học tập để đáp ứng yêu cầu.

Theo các giáo viên, dù có thách thức nhưng nếu biết cách chuẩn bị và rèn luyện đúng phương pháp, các em hoàn toàn có thể chinh phục được đề thi khó này và tự tin bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.